Moja twórczość - Zygmunt Mierzwiński
Menu główne:
Moja twórczość
Fragment książki "Piórem i pędzlem malowane".
Rozdział pt. "Zdarzyło się raz Kaźmirzowej ... pranie"
I jak to drzewiej na wsi bywało, pewnego wiosennego poranka, a było to z początkiem lat 50. (czasy stalinowskie i zakładania kołchozów), rozłożyła była Kaźmirzowa przed Wielkanocą "sezonowe" pranie stosu bielizny, odzienia wszelakiego. Była to wwczas - jak starsze pokolenie pomni - robota niełatwa. Bieliznę moczyło sięw kociołkach, cebrzykach, gotowało na "blasze", a za pralkę służyła ogromna drewniana balia, w której dwie spracowane kobiece ręce przecierały stosy niesamowicie zabrudzonej bielizny, odzienia na metalowej tarce. Jedynym "środkiem piorącym" było wówczas szare mydło, wyrabiane chałupniczo z baraniego łoju...
Rozdział pt. "Zdarzyło się raz Kaźmirzowej ... pranie"
I jak to drzewiej na wsi bywało, pewnego wiosennego poranka, a było to z początkiem lat 50. (czasy stalinowskie i zakładania kołchozów), rozłożyła była Kaźmirzowa przed Wielkanocą "sezonowe" pranie stosu bielizny, odzienia wszelakiego. Była to wwczas -
Kaźmirzowa w izbie z polepą, czyli podłogą wykończoną ... ubitą gliną z iłem, oddzieloną od sieni wysokim (to w naszej opowieści ważne), drewnianym progiem, rozłożyła swój "warsztat pralniczy". I dalejże wylewać strugi kobiecego potu...A Kaźmirz w tym czasie oddawał się zajęciom męskim - rąbaniu drewna na opał na podwórku przy stodole... No i sięzaczęło... - Kaźmirz, przyniś no wody - wrzeszczała z izby Kaźmirzowa. Kaxmirz odkładał swoją robotę, posłusznie brał dwa wiadra na nosidła, szedł do studni, kręcił korbą, napełniał wiadra, przynosił wodęi rozlewał w naczynia podstawiane przez Kaźmirzową, po czym szedłe do swojej roboty...
- Kaźmierz, przyniś no wody - rozlegało się po jakimś czasie. Kaźmirz odkładał robotę i powtarzał tę samą czynność... A po jakimś czasie... - Kaźmirz, przyniś no wody... I za którymś razem Kaźnirz - co było do przewidzenbia - nie strzymał...
Po kolejnym sygnale jowialne oblicze Kaźmirza napęczniało, przybrało kolor purpurowy... po czym prasnął Kaźmirz w najwyższej pasji siekierą i zdartym z głowy kapeluiszem o ziemię i ryknął...
- Kruca fiks! Skompromituwało mie! A cóż ty, ku...rwa, zres te wode cy co...?! Cekoj cholero, oj ci ty wody naniese...
I zaczęło się... ekspresowe noszenie wody. Kaźmirz w pasji biegał do studni, wyciągał wodę, wlewał do wiader, przynosił i... wylewał do podstawianych przez Kaźmirzową naczyń... Po którymś z kolei takim kursie Kaźmirzowo krzyczy...
- Kaźmirz, coś ty ogłupioł?! Wystarcy juz, będzie, wszystkie gorki juześ ponalywoł, juz ni ma gdzie loć...! Będzie! Opamiętoj się!
- Cekojze, kruca, cholero - wysapał Kaźmirz w pasji - Jo ci tak nanose, ze wreście dos juz my spokój... I chlusnął wodę z dwóch wiader na polepę (posadzkę). Kaźmirzowo w krzyk, przerwała pranie, sadowiąc się z obawy przed powodzią na kuchennym stole, a Kaźmirz nosił tak i nosił, i chlustał, aż woda zaczęła się wylewać z izby przez wysoki próg...
I w tym momencie przyszło na Kaźmirza opamiętanie, co było zawsze zjawiskiem nieprzewidywalnym podobnie jak moment, kiedy go coś... skompromitowało.
- No, teroz juz bedzies miała - odsapnął z całem spokojem, a jego purpurowe i zacięte do tej pory oblicze znów zajaśniało życzliwą jowialnością. Po czym odetchnął, rękawem otarł z rozświetlonego oblicza strugi potu i ująwszy garnek za ucho... zaczął wylewać wodę z polepy do wiader i chlustać na podwórko, intonując przy tym, jak zwykle był czynić, będąc w pogodnym nastroju, kościelną pieśń "Kto się w opiekę odda Panu swemu...".
Aby jednak w pełni poczuć klimat tych wydarzeń i dialogów koniecznym jest wsłuchanie się w charakterystyczną gwarę używaną w rodzinnych stronach mojego taty. Gwara ta jest nadal żywa i używana. Pomimo, że znam ją niemalże od kołyski - co roku spędzałem tam wakacje - z przykrością przyznaję, że nie umiem się nią posługiwać. Poprosiłem więc mojego tatę aby przeczytał kilka fragmentów z książki, które niniejszym z przyjemnością prezentuję i zachęcam do wysłuchania.
Grajki, pohulanki
...i takie oto zabawne opowiadania okraszone piękną gwarą towarzyszą mi od dziecka ilekroć w rodzinnym gronie zbiera się na wspominki "jak to drzewiej na wsi bywało..." :)
Mam nadzieję drogi Czytelniku, iż po wysłuchaniu tych fragmentów nabierzesz ochoty by poznać bliżej barwne postacie i wydarzenia opisane w książce i po trosze historię "tamtych czasów".